Selected Representations of the Phenomenological Orientation of Polish Pedagogical Thought
Keywords:
phenomenology of education, pedagogical anthropology, pedagogical axiology, pedagogical teleology, Polish pedagogical thoughtAbstract
This article indicates the basic premises and differentiating contexts that underlie the conceptual specificity of phenomenological pedagogy. In this context, three original positions of phenomenological orientation in Polish pedagogical thought have been presented. In accordance with their specific features, the first position refers to the phenomenological problematization of issues related to pedagogical axiology in a particular way, the second position refers to issues associated with pedagogical teleology, while the third relates to matters connected to pedagogical anthropology. Each of these positions is based on original theoretical solutions that have raised interest and initiated discussion on phenomenological pedagogy in Polish literature, beginning in the 1980s.
Downloads
References
Ablewicz, Krystyna. 1992. Hermeneutyczno-fenomenologiczna perspektywa badań w pedagogice [Hermeneutic-phenomenological perspective of research in pedagogy]. Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Ablewicz, Krystyna. 1993. “Doświadczenie naturalne podstawą pedagogiki per se” [Natural experience the basis of pedagogy per se]. In Poza kryzysem tożsamości. W kierunku pedagogiki personalistycznej [Beyond the identity crisis. Toward a personalistic pedagogy], edited by Fanciszek Adamski, 69–80. Krakow: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej.
Ablewicz, Krystyna. 1998. “Hermeneutyka i fenomenologia w badaniach pedagogicznych” [Hermeneutics and phenomenology in pedagogical research]. In Orientacje w metodologii badań pedagogicznych [Orientations in pedagogical research methodology], edited by Stanisław Palka, 24–41. Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Ablewicz, Krystyna. 2001a. “Pedagogika antropologiczna, czyli pytania spoza alternatywy” [Anthropological pedagogy, or questions beyond the alternative]. In Nowe konteksty (dla) edukacji alternatywnej XX wieku [New contexts (for) alternative education of the 20th century], edited by Bogusław Śliwerski, 47–56. Krakow: Oficyna Wydawnicza “Impuls”.
Ablewicz, Krystyna. 2001b. “Aktualność myśli pedagogicznej Władysława Cichonia” [The actuality of the pedagogical thought of Wladyslaw Cichon]. In Myśl pedagogiczna przełomu wieków [Pedagogical thought at the turn of the century], edited by Aleksander Tadeusz, 283–292. Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Ablewicz, Krystyna. 2002a. “Człowiek jako metodologiczny problem pedagogiki” [Man as a methodological problem of pedagogy]. Horyzonty Wychowania 1, 85–105.
Ablewicz, Krystyna. 2002b. “Pedagogiczna antropologia – geneza, interpretacje, perspektywy” [Pedagogical anthropology – origins, interpretations, perspectives]. In Teorie pedagogiczne wobec zmian w humanistyce i w otaczającym świecie [Pedagogical theories in the face of changes in the humanities and the surrounding world], edited by Janusz Gnitecki, 85–98. Olsztyn-Poznań: Wydawnictwo Naukowe PTP.
Ablewicz, Krystyna. 2003a. “Codzienność i fenomenologia – metodologiczne uwagi pedagoga” [Everyday life and phenomenology – methodological remarks of an educator], Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 371–384.
Ablewicz, Krystyna. 2003b. Teoretyczne i metodologiczne podstawy pedagogiki antropologicznej [Theoretical and methodological foundations of anthropological pedagogy]. Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Ablewicz, Krystyna. 2006. “Miejsce badań fenomenologicznych w poznawaniu sytuacji wychowawczych” [The place of phenomenological research in learning about educational situations]. In Metodologia pedagogiki zorientowanej humanistycznie [Methodology of humanist-oriented pedagogy], edited by Dariusz Kubinowski, Marian Nowak, 181–188. Krakow: Oficyna Wydawnicza “Impuls”.
Ablewicz, Krystyna. 2020. “Inspiracje pedagogiczne w filozofii człowieka Romana Ingardena” [Pedagogical inspirations in Roman Ingarden’s philosophy of man]. Hejnał Oświatowy 8–9, [pp.] 5–9.
Adamski, Franciszek. 1996. “Przedmowa” [Foreword]. In W. Cichoń, Wartości – Człowiek – Wychowanie. Zarys problematyki aksjologiczno-wychowawczej [Values - Man - Education. Outline of axiological and educational issues]. Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Aristotle. 1990. “Categories.” In Arystoteles, Dzieła wszystkie [Complete Works], Vol. 1. Translated by Kazimierz Leśniak. Warsaw: PWN.
Cichoń, Władysław. 1980. Aksjologiczne podstawy teorii wychowania [Axiological foundations of the theory of upbringing]. Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Cichoń, Władysław. 1987. “Perspektywy aksjologicznych badań w pedagogice” [Perspectives on axiological research in pedagogy]. In Teoretyczne podstawy pedagogiki [Theoretical foundations of pedagogy], edited by Stanisław Palka, 123–131. Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Cichoń, Władysław. 1995. “Znaczenie myśli Ingardena dla teorii wychowania” [The significance of Ingarden's thought for the theory of education]. In W kręgu filozofii Romana Ingardena [In the circle of Roman Ingarden’s philosophy], edited by Wadysław Stróżowski, Adam Węgrzecki, 211–217. Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Cichoń, Władysław. 1996. Wartości – Człowiek – Wychowanie. Zarys problematyki aksjologiczno-wychowawczej [Values – Man – Education. Outline of axiological and educational issues]. Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Danner, Helmut. 1998. Methoden geisteswissenschaftlicher Pädagogik. Munich: Auflage Ernest Reinhardt Verlag München Basel.
Filek, Jacek, 1984b. “Pseudowychowanie” [Pseudo-education]. Studia Filozoficzne 10, 165–178.
Filek, Jacek. 1984a. “Pytanie o istotę wychowania” [The question of the essence of upbringing]. Studia Filozoficzne 4, 121–134.
Filek, Jacek. 2001. “Fenomenologia wychowania” [Phenomenology of education]. In J. Filek, Filozofia jako etyka [Philosophy as ethics]. Krakow: Wydawnictwo Znak.
Gara, Jarosław. 2009. Od filozoficznych podstaw wychowania do ejdetycznej filozofii wychowania [From the philosophical fundaments of education to the eidetic philosophy of education]. Warsaw: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Gara, Jarosław. 2015. “Fenomenologiczne inspiracje hermeneutycznego rozjaśniania fenomenu edukacji” [Phenomenological inspiration for hermeneutic explanation of the phenomenon of education]. Kwartalnik Pedagogiczny 2–3 (236), 114–144.
Gara, Jarosław. 2016. “Husserlowski świat życia codziennego i jego znaczenie pedagogiczne” [Husserl's world of everyday life and its pedagogical relevance]. Studia Edukacyjne 42, 131–154.
Gara, Jarosław. 2017a. “Fenomenologia jako metoda myślenia – u podstaw warsztatu badań ejdetycznych” [Phenomenology as a method of thinking at the heart of eidetic research workshop]. Pedagogika Szkoły Wyższej 1, 9–24.
Gara, Jarosław. 2017b. “Fenomenologiczna kategoria świata życia codziennego jako przesłanka eksplikacji sensów edukacji” [Phenomenological category of the Life World as a condition of explication of education meaning]. Forum Pedagogiczne 2, 145–167.
Gara, Jarosław. 2019a. “Jana Patočki doświadczenie ‘jedności pierwotnego świata’ jako przesłanka myślenia i działania pedagogicznego – rekonstrukcje (część pierwsza)” [Jan Patočka experience of the „unity of the primordial world” as a premise for thinking and pedagogical action – reconstruction (part one)]. Forum Pedagogiczne 1, 181–202.
Gara, Jarosław. 2019b. “Jana Patočki doświadczenie „jedności pierwotnego świata” jako przesłanka myślenia i działania pedagogicznego – implementacje (część druga)” [Jan Patočka experience of the “unity of the primordial world” as a premise for thinking and pedagogical action – implementation (part two)]. Forum Pedagogiczne 2/1, 175–192.
Gara, Jarosław. 2020. “Problematyczność recepcji metody fenomenologicznej i jej stosowalności w badaniach pedagogicznych” [Problems of the reception of the phenomenological method and its applicability in pedagogical research]. In Pedagogika i edukacja wobec kryzysu zaufania, wspólnotowości i autonomii [Pedagogy and education in the face of the crisis of trust, community and autonomy], edited by Joanna Madalińska-Michalak, A. Wiłkomirska, 457–473. Warsaw: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Krüger, Heinz-Hermann. 2005. Wprowadzenie w teorie i metody badawcze nauk o wychowaniu [Introduction to theories and research methods of education sciences]. Translated by Dorota Sztobryn. Gdańsk: GWP.
Krupska, Marta. 2021. Możliwości wykorzystania koncepcji relacji pedagogicznej Maxa van Manena w teorii wychowania [Possibilities of using Max van Manen’s concept of pedagogical relationship in educational theory]. Vol. 1. Krakow: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.
Lippitz, Wilfrid. 2005. Różnica i obcość. Studia fenomenologiczne w obrębie nauki o wychowaniu [Difference and Strangeness. Phenomenological studies within the science of education]. Translated by Andrzej Murzyn. Krakow: Oficyna Wydawnicza “Impuls”.
Meyer-Drawe, Käte. 1997. “Education, in: Encyclopedia of phenomenology”. In Encyclopedia of Phenomenology, edited by Lester Embree. Dordrecht/Boston/London: KLUWER ACADEMIC PUBLISHERS.
Przanowska, Małgorzata. 2019. Listening and Acouological Education. Warsaw: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Przybylski, Andrzej. 2007. Działalność edukacyjna i myśl pedagogiczna św. Edyty Stein [Educational activities and pedagogical thought of St. Edith Stein]. Krakow: Wydawnictwo WAM.
Ryk, Andrzej. 2015. W poszukiwaniu podstaw badań ejdetycznych w perspektywie fenomenologicznej. Na podstawie koncepcji Edmunda Husserla [In search of the basis of eidetic research in a phenomenological perspective. Based on the concepts of Edmund Husserl]. Krakow: Oficyna Wydawnicza “Impuls”.
Sosnowska, Paulina. 2019. Filozofia wychowania w perspektywie Heideggerowskiej różnicy ontologicznej [Philosophy of education in the perspective of Heideggerian ontological difference]. Warsaw: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Spiegelberg, Herbert. 1975. Doing Phenomenology. Essays on and in phenomenology. The Hague: Martinus Nijhoff.
Spiegelberg, Herbert. 1994. The Phenomenological Movement. A Historical Introduction. Dordrecht/Boston/London: Kluwer Academic Publishers.
Downloads
Published
How to Cite
License
Copyright (c) 2023 Jarosław Gara
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
